ارائه مدل ارزيابي عملکرد مجلس شوراي اسلامي با استفاده از روش فراترکيب
نویسندگان: زينالو مهدي | نريمان سعيد | علي احمدي عليرضا
کلیدواژه ها: مجلس شوراي اسلامي | کارآمدي | فراترکيب | ارزيابي عملکرد
چکیده:
هدف: مجلس مانند هر نهاد ديگري, به ارزيابي نياز دارد تا بتواند کيفيت اثرگذاري خود را ارتقا دهد. اين مقاله به دنبال ارايه مدلي براي ارزيابي عملکرد مجلس متناسب با شرايط زمينه اي و سياسي نظام جمهوري اسلامي ايران است که به کمک آن بتوان در طول زمان, روند تغييرات عملکرد مجلس را رصد و براي ارتقاي آن تلاش کرد. روش: در ابتدا با استفاده از روش فراترکيب, منابع موجود در زمينه ارزيابي عملکرد مجلس بررسي شد و مدل جامعي بر اساس ادبيات بررسي شده به دست آمد. در ادامه, براي تطبيق مدل با شرايط سياسي کشور بيش از 60 مصاحبه عميق با افرادي از جمله اعضاي فعلي و سابق هييت رييسه و ديگر نمايندگان مجلس, رييس جمهور اسبق, وزاري اسبق دولت, مديران و کارشناسان مرکز پژوهش هاي مجلس انجام شد و با استفاده از روش تحليل تفسيري, اين مصاحبه ها ارزيابي شدند. معيار تعداد مصاحبه ها, رسيدن به نقطه اشباع تيوريک بوده است. يافته ها: 216 معيار در قالب 84 موضوع, 26 زير حوزه و 5 حوزه اصلي, در مجموعه استاندارد براي ارزيابي عملکرد مجلس معرفي شد. پس از تطبيق اين مدل با شرايط ايران, معيارها در قالب زيرحوزه ها و موضوعات تکميل شدند و در ذيل پنج حوزه قرار گرفتند: «جايگاه محوري مجلس در کشور», «انتخابات و شرايط نمايندگي», «کارکرد و فرايند کاري مجلس», «ساختار داخلي و زيرساخت مجلس» و «ارزش هاي مجلس». نتيجه گيري: تاکنون مدلي براي ارزيابي مجلس ايران وجود نداشته است. اين مقاله با ارايه چنين مدلي, حداقلي ترين زمينه لازم, يعني تهيه ابزاري براي ارزيابي نظام مند مجلس را پديد آورده است. استفاده از اين مدل و پياده سازي آن, به شناسايي نقاط ضعف مجلس منجر شده و مقدمه اي در جهت اصلاح عملکرد اين نهاد مهم در کشور است.
