ارائه الگويي براي تامين مالي دانشگاه هاي دولتي
نویسندگان: انتظاري يعقوب
کلیدواژه ها: کارايي دانشگاه | تامين مالي مبتني بر ستانده | بودجه ريزي مبتني بر ستانده | تامين مالي آموزش عالي
چکیده:
دانشگاه به مثابه يک بنگاه دانش فعاليت هاي توليد, توزيع, تبديل و ترويج دانش را دنبال مي کند. يک الگوي مطلوب براي تامين مالي فعاليت هاي دانشگاه هاي دولتي الگويي است که اولا تمام فعاليت هاي ياد شده را دربر بگيرد, ثانيا سه اصل کارايي, کيفيت و عدالت را در دانشگاه ها تحقق ببخشد, ثالثا دانشگاه ها را براي توسعه کمي و کيفي فعاليت هاي خود برانگيزاند. در الگوي جاري تامين مالي دانشگاه هاي دولتي ايران فقط بعضي از فعاليت هاي دانشگاه از نظر مالي تامين مي شوند و انگيزه کافي براي توسعه کمي و کيفي فعاليت ها و بهبود کارايي اقتصادي وجود ندارد. با توجه به مساله ياد شده در مقاله حاضر تلاش بر اين است که در چارچوب نظام بودجه ريزي عملياتي الگويي ارائه شود که ضمن در نظر گرفتن تمام ستانده هاي يک دانشگاه جامع, کارايي اقتصادي و انگيزش توسعه فعاليت ها نيز لحاظ شود. براي طراحي الگوي مورد نظر از رويکرد تامين مالي مبتني بر «اهداف ستانده» و از روش «تحليل پوششي داده ها» استفاده شده است. کارکرد الگوي ارائه شده با استفاده از داده هاي دانشگاه هاي وابسته به وزارت علوم, تحقيقات و فناوري در سال 1387 و تعريف سناريوهاي مختلف براي رشد ستانده هاي دانشگاه ها در سال هدف تحليل شده است. نتايج نشان مي دهد که رويکرد «تامين مالي به مثابه پيش خريد ستانده هاي دانشگاه», به مثابه يک رويکرد شبه بازاري, جايگزين مناسب تري براي رويکرد جاري است و الگوي ارائه شده در چارچوب آن مطلوب تر از الگوهاي قبلي است. چون ضمن در نظر گرفتن تمام فعاليت هاي دانشگاه, بودجه بر پايه رقابت و کارايي اقتصادي بين دانشگاه ها توزيع مي شود و انگيزه و رقابت دانشگاهي افزايش مي يابد. در اين الگو تامين مالي دانشگاه ها تابعي از قيمت هاي سايه ستانده ها و نمره کارايي در سال جاري (يا سال گذشته) و مقدار هدف ستانده ها در سال آينده است.
