کاهش قابل توجه در قيمت تمام شده با تغيير روش حفر از آتشکاري به مکانيکي بر اساس ويژگي هاي توده سنگ در معدن سنگ آهک سردار بوکان
نویسندگان: صادق اسلام گلسا | موميوند حسن
کلیدواژه ها: ويژگي هاي توده سنگ | مکانيکي | بولدوزر | قيمت تمام شده | بهره وري | چالزني | آتشباري | حفر
چکیده:
تغيير روش حفر از چالزني و آتشباري به مکانيکي با استفاده از ماشين آلات داراي مزاياي متعددي است. ميزان سستي توده سنگ برجا مبناي مهمي براي تغيير روش حفر است. چنانچه تغيير روش حفر امکان پذير باشد, قيمت تمام شده صحيح هر روش نيز معيار مهمي است. ميزان سستي توده سنگ برجا براي قابليت حفر به روش مکانيکي با استفاده از بولدوزر را مي توان با استفاده از ويژگي هاي توده سنگ نظير مقاومت فشاري يک محوري و فاصله ناپيوستگي ها يا در حدود سست بازه تغييرات شاخص قابليت انفجار BI)) و شاخص خردايش سنگ RFI)) مورد بررسي قرار داد. خرج ويژه مبتني بر ويژگي هاي توده سنگ برجا را مي توان بر اساس شاخص BI يا RFI که با استفاده از آن قيمت تمام شده حداقل مي شود, برآورد کرد. در اين تحقيق پارامترهاي توده سنگ برجا مربوط به شاخص قابليت انفجار و شاخص خردايش سنگ در معدن سنگ آهک سردار بوکان اندازه گيري و برداشت شده و امتيازهاي BI برابر 33/20 و RFI برابر 42 تعيين شده اند. مقاومت فشاري يک محوري برابر 38/13 و فاصله ناپيوستگي ها کمتر از 1/0 متر و همچنين هر يک از امتيازهاي به دست آمده مربوط به آستانه سستِ شاخص هاي BI و RFI است که در چنين شرايطي بولدوزر قادر است, ماده معدني را حفر کند. خرج ويژه حاصل از امتياز BI برابر 18/0 کيلوگرم بر مترمکعب و خرج ويژه حاصل از امتياز RFI برابر 253/0 کيلوگرم بر متر مکعب حاصل شد. طي عمليات چالزني و آتشباري در چند مرحله با تغيير الگوي چال ها کليه هزينه هاي بخش هاي مختلف و قيمت تمام شده فرآيند چالزني و آتشباري به روش صحيح تعيين شد. عمليات آتشباري براي خرج ويژه 253/0 کيلوگرم بر متر مکعب به عنوان خرج ويژه حداقل نيز اجرا شد و بر اساس خرج ويژه حداقل, قيمت تمام شده برابر 14434 ريال بر مترمکعب (6443ريال بر تن) مربوط به سال 1396 حاصل شد. براي جايگزين روش حفر از چالزني و آتشباري به مکانيکي, از بولدوزر استفاده شد و قيمت تمام شده حفر با استفاده از بولدوزر 8319 ريال بر متر مکعب (3713 ريال بر تن) مربوط به سال 1396 حاصل شد که 58 درصد قيمت تمام شده حفر به روش چالزني و آتشباري در حالت اجراي الگوي بهينه (خرج ويژه حداقل) است. امکان تغيير روش حفر سنگ از آتشباري به مکانيکي مي تواند تحول مهمي در بهره وري اقتصادي, ايمني و زيست محيطي باشد.
