طراحي مدل جامع ارزيابي عملکرد و رتبه بندي شرکتها
نویسندگان: قدرتيان کاشان سيدعبدالجابر | انواري رستمي علي اصغر
کلیدواژه ها: مدل رتبه بندي | ارزيابي عملکرد | تصميم گيري چند شاخصه | شرکتهاي خودروسازي
چکیده:
يکي از مهمترين ابزارهاي تعيين نقاط قوت, ضعف عملکرد, شناسايي فرصتها و تهديدهاي بيروني شرکتها, رتبه بندي شرکتها است. از جمله مشکلات اساسي روشهاي موجود رتبه بندي شرکتها, تاکيد عمده آنها تنها بر يک شاخص اصلي نظير فروش يا درامد و عدم جامعيت آنها است. به عبارتي ديگر, اين روشها به جاي تعيين برترين شرکتها, حجيمترين و بزرگترين آنها را تعيين مي کنند. اين مقاله درصدد رفع مشکل فوق از طريق ارائه مدل جامع رتبه بندي شرکتها, مبتني بر عملکردشان است. اگر چه مدل پيشنهادي, بر اساس مدل ارزيابي متوازن شرکتها (BSC) طراحي شده, ولي تفاوتهاي عمده اي با آن دارد. در مدل پيشنهادي, پس از مطالعه جامع ادبيات تحقيق, جهت تبيين جامعتر عملکرد شرکتها و تعيين دقيقتر نقاط قوت و ضعف شرکتها, به جاي 4 مولفه مذکور در مدلهاي BSC از شش مولفه اصلي بهره گرفته شده است. اين مولفه ها عبارتند از: مالي, فرايندهاي داخلي, مشتري, توسعه و نواوري, نيروي انساني و مديريت. با مطالعه جامع ادبيات تحقيق, 422 شاخص عملکردي جهت ارزيابي و رتبه بندي استخراج شد. با توجه به تعدد شاخصها و جهت امکانپذير کردن قضاوت نهايي و جمعي در خصوص رتبه نهايي هر شرکت از مدل تصميم گيري چند شاخص بهره گرفته شد. براساس داده هاي بازار بورس اوراق بهادار تهران در خصوص تعدادي از شرکتهاي خودروساز عمده ايران و با بهره گيري از تکنيک وزندهي آنتروپي شانون و تاپسيس, مدل پيشنهادي مورد آزمون عملي قرار گرفت و نتايج آن در انتهاي مقاله ارائه شد. جامعيت مولفه ها و شاخصهاي پيشنهادي در کنار امکان بهره گيري از مدلهاي تصميم گيري چند شاخصه, عموميت و قابليت کاربرد آن در ارزيابي جامع عملکرد و رتبه بندي شرکتهاي ساير صنايع کشور (غير از صنعت خودروسازي) را نيز ممکن و ميسر کرده است.
