اصل (75) قانون اساسي و اختيارات قوه مقننه در بودجه ريزي
نویسندگان: حسيني سيدمحمدرضا | تهراني ايمان | فاتحي زاده محسن
کلیدواژه ها: بودجه ريزي | صلاحيت قوه مقننه | تحليل اقتصادي حقوق | اصل توازن بودجه
چکیده:
نقش قوه مقننه در بودجه ريزي در کشورهاي مختلف با يکديگر متفاوت است. قدرت پارلمان کشورهاي مختلف در بودجه ريزي را مي توان در سه دسته کلي پارلمان هاي داراي قدرت نامحدود, پارلمان هاي با قدرت محدود و پارلمان هاي داراي قدرت متوازن کردن بودجه طبقه بندي کرد. بررسي قانون اساسي ايران نشان مي دهد که قوه مقننه در گروه کشورهاي داراي قدرت متوازن کردن بودجه قرار دارد. بر اين اساس اگرچه مجلس صلاحيت عام براي مقررات گذاري را دارد, اما اين صلاحيت با محدوديت هايي روبه رو است. درباره بودجه ريزي اصول مختلف قانون اساسي نظير اصول (52 و 75) محدوديت هايي را براي مداخله مجلس در بودجه ريزي برقرار مي کنند. اصل (75) قانون اساسي که موضوع اصلي اين مقاله است ناظر به «اصل توازن بودجه» است؛ يعني مجلس در قالب طرح يا پيشنهاد نمي تواند درآمدها و هزينه هاي عمومي را به گونه اي تغيير دهد که «توازن بودجه» به هم بريزد. شوراي نگهبان در بررسي تطبيقي طرح ها و پيشنهادهاي نمايندگان با اصل (75), چون ابزارهاي اقتصادي کافي در اختيار ندارد, فقط به «عدم مغايرت ظاهري» اکتفا مي کند. بنابراين, در بسياري موارد اينکه منابع پيش بيني شده براي جبران هزينه طرح ها و پيشنهادها کفايت مي کند يا خير, محل ابهام است که درصورت کفايت نکردن «عدم توازن بودجه» را سبب خواهد شد.
