رتبه بندي شرکت ها بر اساس سنجه هاي ارزيابي عملکرد با استفاده از تکنيک چندشاخصه TOPSIS و مقايسه معيارهاي ارزيابي (شواهدي از بورس اوراق بهادار تهران)
نویسندگان: نمازي نويدرضا | نمازي محمد
کلیدواژه ها: معيارهاي سنتي | رتبه بندي | TOPSIS | ارزيابي عملکرد | معيارهاي ارزش اقتصادي | معيارهاي نوين
چکیده:
اين پژوهش داراي دو هدف اصلي است, اول, رتبه بندي شرکت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در هر صنعت بر اساس معيارهاي ارزيابي عملکرد و دوم, مقايسه معيارها و در نهايت تعيين بهترين سنجه در ارزيابي عملکرد. در راستاي هدف اول, نسبت هاي مالي سنتي, نوين و همچنين ارزش اقتصادي به عنوان معيارهاي ارزيابي عملکرد براي 142 شرکت (1846 سال - شرکت) طي دوره 13 سال (طي سال هاي 1380 تا 1392) محاسبه شدند. سپس, شرکت هاي مورد مطالعه بر اساس هر يک از سنجه هاي مالي به صورت جداگانه و با استفاده از تکنيک TOPSIS و به کمک روش آنتروپي شانون رتبه بندي گرديدند. در پايان, رتبه بندي نهايي بر اساس تجميع نسبت هاي مزبور نيز صورت پذيرفت. يافته هاي مطالعه نشان داد هنگامي که نسبت هاي سنتي, نوين و ارزش اقتصادي به تنهايي استفاده مي شوند, به ترتيب يکي از شرکت هاي متعلق به صنعت قند و شکر, صنعت استخراج کاني فلزي و صنعت خودرو و ساخت قطعات رتبه اول را به خود اختصاص مي دهند, اما هنگامي که تجميع نسبت هاي مزبور مورد استفاده قرار گيرد, يکي از شرکت هاي متعلق به صنعت خودرو و ساخت قطعات حائز رتبه اول است. به منظور دستيابي به هدف دوم پژوهش, فرضيه هاي مربوط به تعيين با اهميت بودن تفاوت شاخص هاي نزديکي نسبي شرکت ها, بين معيارهاي مالي سنتي, نوين و ارزش اقتصادي و همچنين تعيين وجود رابطه و تاثير بين معيارها با رتبه بندي کل انجام گرفت. در نتيجه از آزمون هاي فريدمن, ضريب همبستگي اسپيرمن و رگرسيون چندمتغيره استفاده شد. نتايج مطالعه نشان داد که TOPSIS تکنيک مناسبي براي رتبه بندي شرکت هاست و بين شاخص هاي نزديکي نسبي معيارهاي مالي سنتي, نوين و ارزش اقتصادي اختلاف معنادا ر وجود دارد. افزون بر اين, نسبت هاي مالي نوين و ارزش اقتصادي با يکديگر رابطه معنادار دارند, ولي اين دو نسبت با نسبت هاي سنتي رابطه معنا داري ندارند. هم چنين, نسبت هاي نوين, به رتبه بندي کل معيارها نزديک تر است.
