طراحي مدلِ ارزيابي و بهبود عملکرد طرحهاي شهري
نویسندگان: جهاني دولت آباد رحمان | جهاني دولت آباد اسماعيل
کلیدواژه ها: ارزيابي عملکرد | اثربخشي و بهبود عملکرد | طرحهاي شهري
چکیده:
نوشتار حاضر با ايجاد تمايز بين پروژهها و طرحهاي شهري, بر اين نکته تأکيد دارد که طرحهاي شهري به دليل فقدان مدلهاي ارزيابي عملکردِ تعريفشده و نيز دشواريِ ارزيابي عملکرد آنها در مقايسه با پروژههاي شهري, کمتر و به سختي در معرض ارزيابي عملکرد واقعي قرار ميگيرند. اين در حالي است که بسياري از اين طرحها به شدت نيازمند بررسي, مطالعه و ارزيابي دقيقاند. بر همين اساس در مطالعة حاضر سعي کردهايم تا با الهام از رويکردهاي نظري موجود و نيز بهرهگيري از نتايج پژوهشهاي انجامگرفته در اين حوزه, الگويي نظري-روشي براي ارزيابي و بهبود عملکرد طرحهاي شهري ارائه دهيم. مدل پيشنهادي ما در بعد نظري, عملکرد طرحهاي شهري را با سنجش سه شاخص اصلي شامل اثربخشي, توجيهپذيري و پايداري نتايج قابل ارزيابي ميداند که هر کدام از اين شاخصها از روند سنجش و ارزيابي متفاوتي پيروي ميکنند. مدل يادشده, ريشهها و علل موفقيت يا عدم موفقيت طرحها را در سه حوزة سياستگذاري, اجرا و مشارکت جستوجو ميکند و نظام کاربستيِ برآمده از آن مبتني بر دو مکانيسم اصلي رويکردي و ساختاري است. مدل پيشنهادي اين مطالعه در بعدِ روشي نيز فرايندي ششمرحلهاي را براي اجراي مدل نظري يادشده در ميدان پژوهش طراحي و ارائه ميکند که پژوهشگران اين حوزه را قادر ميسازد تا با گذر از اين مراحل به برآيندي از عملکرد طرحهاي شهري مورد مطالعهشان دست يابند و با شناخت ريشههاي موفقيت/ عدم موفقيت اين طرحها, پيشنهادهاي عيني و عملي براي بهبود عملکرد اين طرحها ارائه نمايند. اميد است مدل پيشنهادي اين مطالعه دستکم با ارائة خطوط کلي پژوهش در زمينه ارزيابي و بهبود عملکرد طرحهاي شهري, کمکي هرچند اندک براي پژوهشگران اين حوزه فراهم نمايد.
