تجربیات سازمان‌های موفق
معرفی شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی کشور
براساس معيارها و مقررات ملي و بين المللي؛ استمرار خدمت رساني مطلوب، ايمن و مطمئن در صنعت هوانوردي و حمل و نقل هوايي راهبري، مديريت، نگهداري و توسعه فرودگاه ها، سامانه هاي هوانوردي كشور و مديريت ترافيك هوايي كشور به عنوان مهمترين اركان زيرساختي اين صنعت در جمهوري اسلامي ايران بر عهده شركت فرودگاه ها و ناوبري هوايي ايران است كه يكي از شركت هاي اصلي تابعه وزارت راه و شهرسازي مي باشد.
اين شركت كه در سال 1370 تاسيس شده است، در حال حاضر داراي 114 راه هوايي به طول بالغ بر 95000 كيلومتر در فضاي كشور، مركز مجهز مديريت و كنترل ترافيك هوايي، 27 ايستگاه ارتباطي كنترل از راه دور هواپيماها با مركز مديريت كنترل پروازهاي كشور(RCAG)، 53 فرودگاه مسافربري آماده خدمت شامل 20 فرودگاه داخلي، 25 فرودگاه مرز هوايي و هشت فرودگاه بين المللي با حدود 25 ميليون مترمربع فضاي ترمينالي، باند و سطوح پروازي، ساختمانهاي مختلف فرودگاهي و حدود 9 ميليون مترمربع معابر، فضاي سبز، پاركينگ و ساير فضاهاي خدمات به مسافرين، 107 دستگاه كمك ناوبري هواپيما در كريدورهاي هوايي و فرودگاه ها NDB،VOR ،DVOR ، 87 دستگاه فاصله ياب هواپيما(DME)، 26 سيستم هدايت و فرود هواپيما( ILS) و 25 دستگاه رادار( PSR & MSSR) و بالغ بر 944 دستگاه ارتباطي برج مراقبت پرواز، بازرسي وكنترلي و تجهيزات ترمينالي ديگر مانند دستگاه هاي ايكس ري، گيت وي، جابجايي بار، سيستم روشنايي باندهاي پروازي، كمك بصري هواپيما، تعداد 180 خودروی مجهز کفساز فرودگاهی در حوزه ايمني زميني، ارتباط شبكه اختصاصي ديتاي هوانوردي AFTN/AMHSدر سطح كشور و منطقه با 7 مدار بين المللي، 34 فرودگاه و 18 شركت هواپيمايي و ميزان مبادله سالانه حدود هفتاد ميليون پيام و... به همراه نيروي انساني متخصص و ماهر همراه با منابع زيرساختي مهم و حياتي حمل و نقل هوايي كشوراست.
خوشبختانه با همراهی تیم راهبری مستقر در اداره کل برنامه و بودجه شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی کشور، فازهای اول و دوم اجرای نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (بودجه ریزی عملیاتی) شامل فازهای برنامه ریزی و هزینه یابی (محاسبه قیمت تمام شده فعالیت ها و خدمات) با موفقیت در ستاد مرکزی شرکت و بیش از 50 فرودگاه تابعه با موفقیت اجرایی گردید.
در این پروژه پس از برگزاری جلسات متعدد مدیریتی و کارشناسی با واحدهای مختلف شرکت بویژه واحدهای اصلی شامل معاونت های عملیات هوانوردی و فرودگاهی،کلیه فعالیت های (Activity) شرکت به تفکیک پشتیبانی و عملیاتی شناسایی و پس از بررسی های متعدد و تایید توسط واحدهای ذیربط، نهایی گردید. سپس خدمات و زیرخدمات شرکت مورد بررسی های کارشناسی قرار گرفت و ویرایش جدید خدمات و زیرخدمات شامل 12 خدمت و 33 زیرخدمت نهایی و شناسه آن نیز از سازمان اداری و استخدامی کشور اخذ گردید.
در ادامه با انتقال اطلاعات عملکرد هزینه ای و پرسنلی به سامانه بودجه ریزی عملیاتی الماس و انجام انتسابات موردنیاز، بهای تمام شده فعالیت ها، زیرخدمات و خدمات شرکت در چند سناریوی مختلف، محاسبه و نهایی گردید.
شایان ذکر است در راستای اجرای نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (بودجه ریزی عملیاتی) علاوه بر محاسبه بهای تمام شده فعالیت ها و خدمات شرکت، تفاهم نامه عملکردی نیز با 10 فرودگاه منتخب تنظیم و مبادله گردید. پیرو تفاهم نامه های مبادله شده، تفویض اختیار لازم نیز به مدیران فرودگاهی انجام شد.
بنابراین باتوجه به اجرای موفق فازهای اول و دوم دستورالعمل بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (پیوست 4 بخشنامه بودجه سالانه کشور)، اقدامات مورد نیاز برای فاز سوم بودجه ریزی عملیاتی یعنی اجرای نظام ارزیابی عملکرد نیز در دستور کار واحدهای مرتبط در شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی کشور قرار گرفته است و بزودی شاهد اجرای فاز سوم بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (ارزیابی عملکرد) خواهیم بود.
براساس معيارها و مقررات ملي و بين المللي؛ استمرار خدمت رساني مطلوب، ايمن و مطمئن در صنعت هوانوردي و حمل و نقل هوايي راهبري، مديريت، نگهداري و توسعه فرودگاه ها، سامانه هاي هوانوردي كشور و مديريت ترافيك هوايي كشور به عنوان مهمترين اركان زيرساختي اين صنعت در جمهوري اسلامي ايران بر عهده شركت فرودگاه ها و ناوبري هوايي ايران است كه يكي از شركت هاي اصلي تابعه وزارت راه و شهرسازي مي باشد.
اين شركت كه در سال 1370 تاسيس شده است، در حال حاضر داراي 114 راه هوايي به طول بالغ بر 95000 كيلومتر در فضاي كشور، مركز مجهز مديريت و كنترل ترافيك هوايي، 27 ايستگاه ارتباطي كنترل از راه دور هواپيماها با مركز مديريت كنترل پروازهاي كشور(RCAG)، 53 فرودگاه مسافربري آماده خدمت شامل 20 فرودگاه داخلي، 25 فرودگاه مرز هوايي و هشت فرودگاه بين المللي با حدود 25 ميليون مترمربع فضاي ترمينالي، باند و سطوح پروازي، ساختمانهاي مختلف فرودگاهي و حدود 9 ميليون مترمربع معابر، فضاي سبز، پاركينگ و ساير فضاهاي خدمات به مسافرين، 107 دستگاه كمك ناوبري هواپيما در كريدورهاي هوايي و فرودگاه ها NDB،VOR ،DVOR ، 87 دستگاه فاصله ياب هواپيما(DME)، 26 سيستم هدايت و فرود هواپيما( ILS) و 25 دستگاه رادار( PSR & MSSR) و بالغ بر 944 دستگاه ارتباطي برج مراقبت پرواز، بازرسي وكنترلي و تجهيزات ترمينالي ديگر مانند دستگاه هاي ايكس ري، گيت وي، جابجايي بار، سيستم روشنايي باندهاي پروازي، كمك بصري هواپيما، تعداد 180 خودروی مجهز کفساز فرودگاهی در حوزه ايمني زميني، ارتباط شبكه اختصاصي ديتاي هوانوردي AFTN/AMHSدر سطح كشور و منطقه با 7 مدار بين المللي، 34 فرودگاه و 18 شركت هواپيمايي و ميزان مبادله سالانه حدود هفتاد ميليون پيام و... به همراه نيروي انساني متخصص و ماهر همراه با منابع زيرساختي مهم و حياتي حمل و نقل هوايي كشوراست.
خوشبختانه با همراهی تیم راهبری مستقر در اداره کل برنامه و بودجه شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی کشور، فازهای اول و دوم اجرای نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (بودجه ریزی عملیاتی) شامل فازهای برنامه ریزی و هزینه یابی (محاسبه قیمت تمام شده فعالیت ها و خدمات) با موفقیت در ستاد مرکزی شرکت و بیش از 50 فرودگاه تابعه با موفقیت اجرایی گردید.
در این پروژه پس از برگزاری جلسات متعدد مدیریتی و کارشناسی با واحدهای مختلف شرکت بویژه واحدهای اصلی شامل معاونت های عملیات هوانوردی و فرودگاهی،کلیه فعالیت های (Activity) شرکت به تفکیک پشتیبانی و عملیاتی شناسایی و پس از بررسی های متعدد و تایید توسط واحدهای ذیربط، نهایی گردید. سپس خدمات و زیرخدمات شرکت مورد بررسی های کارشناسی قرار گرفت و ویرایش جدید خدمات و زیرخدمات شامل 12 خدمت و 33 زیرخدمت نهایی و شناسه آن نیز از سازمان اداری و استخدامی کشور اخذ گردید.
در ادامه با انتقال اطلاعات عملکرد هزینه ای و پرسنلی به سامانه بودجه ریزی عملیاتی الماس و انجام انتسابات موردنیاز، بهای تمام شده فعالیت ها، زیرخدمات و خدمات شرکت در چند سناریوی مختلف، محاسبه و نهایی گردید.
شایان ذکر است در راستای اجرای نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (بودجه ریزی عملیاتی) علاوه بر محاسبه بهای تمام شده فعالیت ها و خدمات شرکت، تفاهم نامه عملکردی نیز با 10 فرودگاه منتخب تنظیم و مبادله گردید. پیرو تفاهم نامه های مبادله شده، تفویض اختیار لازم نیز به مدیران فرودگاهی انجام شد.
بنابراین باتوجه به اجرای موفق فازهای اول و دوم دستورالعمل بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (پیوست 4 بخشنامه بودجه سالانه کشور)، اقدامات مورد نیاز برای فاز سوم بودجه ریزی عملیاتی یعنی اجرای نظام ارزیابی عملکرد نیز در دستور کار واحدهای مرتبط در شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی کشور قرار گرفته است و بزودی شاهد اجرای فاز سوم بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد (ارزیابی عملکرد) خواهیم بود.
این نهاد، نهادی تبلیغی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی در حوزه علمیه قم است. دفتر تبلیغات شعبه‌ها و نمایندگی‌هایی در اغلب استان‌های کشور دارد و فعالیت‌های خود را با هماهنگی کامل با حوزه‌های علمیه سراسر کشور دنبال می‌کند. دفتر تبلیغات اسلامی، که از سوی مقام معظم رهبری- مد ظله العالی- به عنوان«نماد روشنفکری حوزه» معرفی گردیده، خود را در افق چشم انداز بیست ساله کشور به عنوان «اصلی ترین تامین کننده نیازهای معرفتی و انسانی(نرم افزاری) عرصه‌ی فرهنگ، جهت توسعه و تعمیق دین مداری» تعریف کرده است. همچنین «نظریه پردازی و اندیشه سازی در عرصه ی علوم و معارف اسلامی به منظور تامین نیازهای فکری جهان معاصر» از دغدغه های این مرکز علمی و فرهنگی می‌باشد.
پروژه استقرار نظام قیمت تمام شده و بودجه ریزي بر مبنای عملکرد در این سازمان از سال 1392 آغاز شد و با آموزش یک تیم جوان و حرفه‌ای در داخل سازمان بومی‌سازی شد به گونه ای که بدون نیاز به مشاور خارج از سازمان این پروژه تاکنون ادامه داشته و به بلوغ رسیده است. الگوی پیاده شده در این سازمان می‌تواند الگوی مناسبی جهت دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی و آموزشی باشد. مدیریت این پروژه به عهده آقای دکتر پرکان، مدیر برنامه و بودجه سازمان است.
پروژه استقرار نظام قیمت تمام شده و بودجه ریزي بر مبنای عملکرد در این سازمان از سال 1392 آغاز شد و با آموزش یک تیم جوان و حرفه‌ای در داخل سازمان بومی‌سازی شد به گونه ای که بدون نیاز به مشاور خارج از سازمان این پروژه تاکنون ادامه داشته و به بلوغ رسیده است. الگوی پیاده شده در این سازمان می‌تواند الگوی مناسبی جهت دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی و آموزشی باشد. مدیریت این پروژه به عهده آقای دکتر پرکان، مدیر برنامه و بودجه سازمان است.
مشهد دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است. شهرداری مشهد با ارائه بیش از 250 خدمت متنوع به 3 میلیون شهروند و 27 میلیون زائری که سالانه به این شهر سفر می‌کنند، نقش مهمی را در اداره این کلانشهر ایفا می‌نماید. در راستای افزایش شفافیت و ارتقاء کارایی در شهرداری، شورای اسلامی شهر مشهد در تاریخ 1387/6/18طرحی را تصویب نمود که شهرداری را ملزم به استقرار بودجه ریزي عملیاتی در ستاد شهرداری، مناطق و کلیه سازمان‌های وابسته می کرد. در راستای اجرای این مصوبه تیمی متشکل از متخصصان حوزه حسابداری، برنامه ریزی و بودجه در مدیریت برنامه و بودجه شهرداری شکل گرفت که پس تعریف و تصویب برنامه‌ها، فعالیت‌ها و ریزفعالیت‌های هریک از مناطق و سازمان‌های وابسته به شهرداری، اقدام به پیش‌بینی بودجه و تنظیم سند بودجه عملیاتی واحدهای مجری نمودند و بودجه سال 1389 شهرداری در قالب بودجه عملیاتی به شورای اسلامی شهر مشهد ارائه گردید و تصویب شد. از سال 1389 تا کنون بودجه ارائه شده به شورا صرفا به صورت بودجه عملیاتی بوده است. بودجه سال 1395 شهرداری مشهد، سازمانها و شرکتهای وابسته آن 96 هزار میلیارد ریال از حیث منابع و مصارف بود.
با توجه تنوع خدماتی که توسط شهرداری به ذینفعان (شهروندان، زوار، سایر سازمانها و ...) ارائه می‌شود مدل شهرداری مشهد یک مدل موفق در حوزه محاسبه قیمت تمام شده خدمات و بودجه ریزي بر مبنای عملکرد تلقی می‌گردد.
مدیریت این پروژه به عهده آقای وکیل زاده، مدیر گروه بودجه شهرداری مشهد و راهبری نرم افزاری آن در اختیار آقای الهی است.
با توجه تنوع خدماتی که توسط شهرداری به ذینفعان (شهروندان، زوار، سایر سازمانها و ...) ارائه می‌شود مدل شهرداری مشهد یک مدل موفق در حوزه محاسبه قیمت تمام شده خدمات و بودجه ریزي بر مبنای عملکرد تلقی می‌گردد.
مدیریت این پروژه به عهده آقای وکیل زاده، مدیر گروه بودجه شهرداری مشهد و راهبری نرم افزاری آن در اختیار آقای الهی است.
سازمان آب و برق خوزستان
استان خوزستان در جنوب غربي ايران با مساحتي بالغ بر 65 هزار كيلومتر مربع در حدود يك سوم از آبهاي سطحي كشور را به خود اختصاص داده است. پنج رودخانه بزرگ و پرآب ايران كارون،دز،كرخه، جراحي وهنديجان درآن جاري مي‌باشدكه با عنايت به وجود نزديك به 3/3 ميليون هكتار از اراضي مستعد كشاورزي توانایی تولید بخش عظیمی از نیاز کشور به محصولات غذایی را دارد که در حال حاضر حدوداً بيش از يك ميليون هكتار از این اراضی مورد بهره برداري قرارگرفته است. همچنين اين استان به دلیل داشتن 90 درصد از سدهای آبی کشور، سهم بسزايي در توليد انرژي برق آبي كشور بر عهده دارد. به دليل وجود منابع عظيم آب وخاك در استان خوزستان و ضرورت بهره برداري از آنها در سال 1335 مطالعاتی در سازمان برنامه وبودجه از طريق مشاورين خارجي انجام گردید که بر اساس آن مقرر گردید جهت بهره برداری حداکثری از منابع عظیم آب و خاک این استان، 14 سد بر روي رودخانه‌هاي خوزستان احداث گردد تا به وسیله آنها آبياري حدود يك ميليون هكتار از اراضي مستعد كشاورزي و توليد 6600 مگاوات انرژي برق آبي محقق گردد.
سازمان آب و برق خوزستان به عنوان متولي آبهاي سطحي و زير زميني عهده دار انجام مطالعات در برنامه ريزي منابع آبي، احداث سدهاي (مخزني-انحرافي- تنظيمي)، شبكه هاي آبياري وزهكشي، نيروگاه‌هاي برق آبي، توسعه منابع آب و خاك و بهره‌برداري و حفاظت از اين منابع مي‌باشد. در راستای افزایش شفافیت مالی و عملیاتی و ارتقاء سطح کارایی سازمان، پروژه استقرار نظام بودجه ریزي عملیاتی در سال 1394 در سازمان آغاز شد و قیمت تمام شده فعالیت‌ها، فرآیندها و خدمات سازمان احصا گردید. با توجه به اینکه قیمت تمام شده فرآیندهای اصلی سازمان احصا شده بود لذا قیمت تمام شده آب تحویل داده شده به هر مشترک قابل محاسبه می‌باشد. به عنوان مثال قیمت تمام شده محصول آب کشاورزی که به یک مشترک (کشاورز) در شهرستان مسجد سلیمان، که نزدیک سد مسجد سلیمان است، فروخته می‌شود با قیمت تمام شده همان محصول در بهبهان، که بیش از 300 کیلومتر با نزدیکترین سد مخزنی فاصله دارد، بسیار متفاوت است چرا که فرآیندهای اصلی تولید این محصول مانند فرآیند انتقال یا حفاظت از رودخانه در این دو شهرستان هزینه های متفاوتی را در بر دارد. طبیعی است محاسبه صورتحساب عادلانه برای هر مشترک بر مبنای قیمت تمام شده دقیق محاسبه شده باعث افزایش رضایت مشترکین خواهد شد.
با توجه به استقرار موفق پروژه بودجه عملیاتی و قیمت تمام شده در این سازمان فاز بعدی این پروژه جهت محاسبه بهای تمام شده 28 شرکت زیرمجموعه سازمان شامل شرکتهای آبرسانی، آبیاری، سد و نیروگاهی در سال 1395 آغاز شده است. مدل سازمان آب و برق خوزستان می‌تواند یک مدل موفق در حوزه محاسبه قیمت تمام شده خدمات و بودجه ریزي بر مبنای عملکرد شرکتهای دولتی مخصوصا شرکتهای آب منطقه ای تلقی می‌گردد.
مدیریت این پروژه به عهده آقای براتی، مدیر برنامه بودجه سازمان آب و برق خوزستان و کارشناسان این مدیریت می‌باشد.
استان خوزستان در جنوب غربي ايران با مساحتي بالغ بر 65 هزار كيلومتر مربع در حدود يك سوم از آبهاي سطحي كشور را به خود اختصاص داده است. پنج رودخانه بزرگ و پرآب ايران كارون،دز،كرخه، جراحي وهنديجان درآن جاري مي‌باشدكه با عنايت به وجود نزديك به 3/3 ميليون هكتار از اراضي مستعد كشاورزي توانایی تولید بخش عظیمی از نیاز کشور به محصولات غذایی را دارد که در حال حاضر حدوداً بيش از يك ميليون هكتار از این اراضی مورد بهره برداري قرارگرفته است. همچنين اين استان به دلیل داشتن 90 درصد از سدهای آبی کشور، سهم بسزايي در توليد انرژي برق آبي كشور بر عهده دارد. به دليل وجود منابع عظيم آب وخاك در استان خوزستان و ضرورت بهره برداري از آنها در سال 1335 مطالعاتی در سازمان برنامه وبودجه از طريق مشاورين خارجي انجام گردید که بر اساس آن مقرر گردید جهت بهره برداری حداکثری از منابع عظیم آب و خاک این استان، 14 سد بر روي رودخانه‌هاي خوزستان احداث گردد تا به وسیله آنها آبياري حدود يك ميليون هكتار از اراضي مستعد كشاورزي و توليد 6600 مگاوات انرژي برق آبي محقق گردد.
سازمان آب و برق خوزستان به عنوان متولي آبهاي سطحي و زير زميني عهده دار انجام مطالعات در برنامه ريزي منابع آبي، احداث سدهاي (مخزني-انحرافي- تنظيمي)، شبكه هاي آبياري وزهكشي، نيروگاه‌هاي برق آبي، توسعه منابع آب و خاك و بهره‌برداري و حفاظت از اين منابع مي‌باشد. در راستای افزایش شفافیت مالی و عملیاتی و ارتقاء سطح کارایی سازمان، پروژه استقرار نظام بودجه ریزي عملیاتی در سال 1394 در سازمان آغاز شد و قیمت تمام شده فعالیت‌ها، فرآیندها و خدمات سازمان احصا گردید. با توجه به اینکه قیمت تمام شده فرآیندهای اصلی سازمان احصا شده بود لذا قیمت تمام شده آب تحویل داده شده به هر مشترک قابل محاسبه می‌باشد. به عنوان مثال قیمت تمام شده محصول آب کشاورزی که به یک مشترک (کشاورز) در شهرستان مسجد سلیمان، که نزدیک سد مسجد سلیمان است، فروخته می‌شود با قیمت تمام شده همان محصول در بهبهان، که بیش از 300 کیلومتر با نزدیکترین سد مخزنی فاصله دارد، بسیار متفاوت است چرا که فرآیندهای اصلی تولید این محصول مانند فرآیند انتقال یا حفاظت از رودخانه در این دو شهرستان هزینه های متفاوتی را در بر دارد. طبیعی است محاسبه صورتحساب عادلانه برای هر مشترک بر مبنای قیمت تمام شده دقیق محاسبه شده باعث افزایش رضایت مشترکین خواهد شد.
با توجه به استقرار موفق پروژه بودجه عملیاتی و قیمت تمام شده در این سازمان فاز بعدی این پروژه جهت محاسبه بهای تمام شده 28 شرکت زیرمجموعه سازمان شامل شرکتهای آبرسانی، آبیاری، سد و نیروگاهی در سال 1395 آغاز شده است. مدل سازمان آب و برق خوزستان می‌تواند یک مدل موفق در حوزه محاسبه قیمت تمام شده خدمات و بودجه ریزي بر مبنای عملکرد شرکتهای دولتی مخصوصا شرکتهای آب منطقه ای تلقی می‌گردد.
مدیریت این پروژه به عهده آقای براتی، مدیر برنامه بودجه سازمان آب و برق خوزستان و کارشناسان این مدیریت می‌باشد.
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وبسایت برای گروه مشاوران پنکو محفوظ است.
لینک‌های مفید
تماس با ما
گروه مشاوران پنکو همواره تلاش خود را بر روی طراحی و پیاده سازی ابزارهای حسابداری مدیریت در کشور متمرکز نموده است و در این راستا کمک به بخش دولتی و همچنین شرکتهای کلیدی بخش خصوصی را جهت ارتقای سطح دانش سازمانی در حوزه‌های بیان شده وجه همت خود قرار داده است.
درباره شرکت ما
